Олоҥхо саха омук былыыр былыргы дьыллар быыстарыттан сырдык уонна хараҥа, айыы уонна абааһы аймахтара утарыта турууларын, күрсүүлэрин туһунан уостан уоска бэриллэн кэлбит уус-уран айымньыта. Олоҥхо киһи өркөн өйүн күүһүн күдэҕин кыаҕынан айыы аймаҕын күөмчүттэн көмүскүүр үрдүк аналын хоһуйар.
2005 сыллаахха сэтинньи 25 күнүгэр, ЮНЕСКО олоҥхону аан дойду култууратын биир саамай чаҕылхай шедеврынан биллэрбитэ. Нөҥүө сылыгар СӨ бэрэсидьиэнин 3036 №-дээх Ыйааҕынан 2006 сыл сэтинньи 15 к. Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр сэтинньи 25 күнэ Олоҥхо күнэ быһыытынан биллэриллибитэ.
Олоҥхону киэҥ араҥаҕа тарҕатар, үйэтитэр соруктаах тэрээһиннэр ыытыллаллар. Бу тэрээһиннэргэ норуот уус-уран айымньытын чэрчитинэн саха төрүт үгэстэрин үөрэтэр, тарҕатар култуура үлэһиттэрэ, улууспут олохтоохторо айар бөлөхтөрүнэн куруутун көхтөөхтүк кытталлар, кэлэр кэнчээригэ саха ноуротун нэһилиэстибэтин тиэрдэллэр.
Улуу Олоҥхо бэлиэ күнүнэн истиҥ эҕэрдэбитин, айымньылаах үлэҕэ үтүө алгыспытын аныыбыт биир идэлээхтэрбитигэр, айар бөлөхтөрбүт салайааччыларыгар Вера Прокопьевна Куличкина-Цыпандинаҕа, Мария Степановна Григорьеваҕа-Маайаҕа, устар ууну сомоҕолуур уус тыллаах олоҥхо толорооччуларыгар, «Ай-Тыл» фольклорнай бөлөххө, кэнчээри ыччаттарбытыгар Эвилия Шадринаҕа ,Анжелика Сунтароваҕа, Юра Мордосовка, «Дьэргэлгэн» оҕо фольклорнай бөлөҕөр, «Нам кылыһах» төрүт дорҕоон, «Сарыада», «Кылы һаҕабын», «Талбаана», «Намылы» бөлөх кыттааччыларыгар! Үүнүҥ! Чэчирээҥ! Кэҥээн! Чэлгийиҥ!
Олоҥхо инникилээх буоллун уонна олоҕу кытта тэҥҥэ сайдан истиҥ!
